Trong quá trình ôn luyện cho kỳ thi IELTS, một trong những khía cạnh quan trọng nhất mà thí sinh cần chú ý là kỹ năng nghe. Khả năng hiểu và phản xạ nhanh chóng đối với các đoạn hội thoại và bài nghe là yếu tố quyết định đến kết quả cuối cùng của bạn. Để nâng cao khả năng nghe của mình, phương pháp Active Listening đã được nhiều người ứng dụng và đánh giá cao. Bài viết này sẽ đi sâu vào việc áp dụng phương pháp này vào quá trình ôn luyện IELTS Listening.

Hiểu rõ về phương pháp Active Listening

Đặc điểm và định nghĩa của Active Listening

Active Listening, hay còn gọi là “Nghe chủ động”, không chỉ đơn thuần là nghe thụ động mà còn đòi hỏi người nghe tham gia tích cực vào quá trình tiếp nhận thông tin. Thay vì chỉ nghe một cách lơ đãng, người nghe chủ động tập trung cao độ vào nội dung, phân tích, đặt câu hỏi và đưa ra phản hồi để hiểu rõ và ghi nhớ thông tin một cách hiệu quả.

Một số đặc điểm nổi bật của Active Listening:

• Tập trung cao độ: Người nghe chủ động loại bỏ những yếu tố gây xao nhãng và tập trung hoàn toàn vào nội dung đang được truyền đạt.
• Phân tích và tổng hợp thông tin: Người nghe không chỉ tiếp nhận thông tin mà còn phân tích, liên kết các ý tưởng và tổng hợp lại để hiểu rõ hơn về nội dung.
• Đặt câu hỏi và đưa ra phản hồi: Người nghe chủ động đặt câu hỏi để làm rõ những điểm chưa hiểu, hoặc đưa ra phản hồi để thể hiện sự đồng tình, không đồng tình hoặc muốn tìm hiểu thêm về một vấn đề nào đó.
• Sử dụng ngôn ngữ cơ thể: Người nghe chủ động thể hiện sự quan tâm và tập trung thông qua ngôn ngữ cơ thể như ánh mắt, gật đầu, mỉm cười…

Lợi ích của việc áp dụng Active Listening trong IELTS Listening

Active Listening mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho người học IELTS, đặc biệt là trong phần thi Listening:

1. Cải thiện khả năng nghe hiểu:

• Tăng cường khả năng tập trung: Active Listening giúp bạn rèn luyện khả năng tập trung cao độ, từ đó giúp bạn dễ dàng nắm bắt thông tin trong bài nghe IELTS, đặc biệt là trong môi trường thi cử có nhiều tiếng ồn và áp lực.
• Nắm bắt thông tin chính xác: Bằng cách phân tích và tổng hợp thông tin, bạn sẽ hiểu rõ hơn về nội dung bài nghe, tránh những hiểu lầm và nhầm lẫn.
• Ghi nhớ thông tin lâu hơn: Việc tham gia tích cực vào quá trình nghe giúp thông tin được ghi nhớ sâu hơn và lâu hơn trong bộ nhớ.

2. Nâng cao điểm số IELTS Listening:

• Hoàn thành tốt các dạng câu hỏi: Active Listening giúp bạn nắm bắt được các thông tin quan trọng, từ đó giúp bạn trả lời chính xác các câu hỏi trong bài thi IELTS Listening.
• Phát triển kỹ năng làm bài thi: Bằng cách luyện tập Active Listening thường xuyên, bạn sẽ quen dần với các dạng câu hỏi và tốc độ nói trong bài thi IELTS Listening, từ đó tự tin hơn khi làm bài.

3. Phát triển kỹ năng giao tiếp tiếng Anh:

• Hiểu rõ ý kiến của người khác: Active Listening giúp bạn hiểu rõ hơn về quan điểm, suy nghĩ và cảm xúc của người nói, từ đó xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn.
• Giao tiếp hiệu quả hơn: Khi bạn có thể lắng nghe và hiểu rõ người khác, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc diễn đạt ý kiến của mình và tạo ra những cuộc trò chuyện thú vị và có ý nghĩa.

Cách áp dụng Active Listening vào quá trình ôn luyện IELTS Listening

Để áp dụng Active Listening vào quá trình ôn luyện IELTS Listening một cách hiệu quả, bạn có thể tham khảo các bước sau:

Trước khi nghe:

1. Đọc kỹ câu hỏi và hướng dẫn: Hãy dành thời gian đọc kỹ câu hỏi và hướng dẫn trước khi nghe để nắm được yêu cầu của bài thi và những thông tin cần chú ý.
2. Dự đoán nội dung: Dựa vào các từ khóa trong câu hỏi, hãy cố gắng dự đoán nội dung của bài nghe để có sự chuẩn bị tốt hơn.
3. Chuẩn bị tinh thần: Tạo tâm lý thoải mái, tập trung và sẵn sàng tiếp thu thông tin.

Trong khi nghe:

1. Tập trung cao độ: Loại bỏ mọi yếu tố gây xao nhãng và tập trung hoàn toàn vào bài nghe.
2. Lắng nghe ý chính: Cố gắng nắm bắt ý chính của bài nghe và các thông tin quan trọng liên quan đến câu hỏi.
3. Ghi chú từ khóa: Ghi lại những từ khóa quan trọng để hỗ trợ việc trả lời câu hỏi sau này.
4. Chú ý đến các tín hiệu ngôn ngữ: Lắng nghe các từ nối, từ chuyển ý, ngữ điệu… để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các ý trong bài nghe.
5. Đặt câu hỏi trong đầu: Trong quá trình nghe, hãy tự đặt câu hỏi để kiểm tra sự hiểu biết của mình và tìm kiếm các thông tin còn thiếu.

Sau khi nghe:

1. Kiểm tra lại câu trả lời: Đọc lại câu hỏi và kiểm tra lại câu trả lời của mình để đảm bảo tính chính xác.
2. Phân tích lỗi sai: Nếu có câu trả lời sai, hãy phân tích nguyên nhân để rút kinh nghiệm và tránh lặp lại trong tương lai.
3. Ôn tập lại từ vựng và cấu trúc: Ghi lại những từ vựng và cấu trúc mới mà bạn đã học được trong bài nghe để ôn tập lại sau này.

Một số mẹo nhỏ khác:

• Luyện tập thường xuyên: Hãy luyện tập Active Listening thường xuyên với các nguồn tài liệu khác nhau như sách, báo, podcast, video… để nâng cao kỹ năng nghe hiểu.
• Tập trung vào các chủ đề thường gặp: IELTS Listening thường tập trung vào các chủ đề học thuật và đời sống hàng ngày. Hãy luyện tập nghe các bài nói về các chủ đề này để làm quen với từ vựng và ngữ cảnh.
• Tìm hiểu các giọng tiếng Anh khác nhau: IELTS Listening sử dụng nhiều giọng tiếng Anh khác nhau. Hãy luyện tập nghe các giọng này để làm quen và tránh bỡ ngỡ trong bài thi.
• Sử dụng các tài liệu luyện thi IELTS: Có rất nhiều tài liệu luyện thi IELTS có sẵn trên thị trường. Hãy lựa chọn những tài liệu phù hợp với trình độ của bạn và luyện tập thường xuyên để đạt kết quả tốt nhất.

Ví dụ minh họa:

Bạn đang nghe một đoạn hội thoại về việc đăng ký khóa học. Hãy áp dụng Active Listening để nắm bắt thông tin:

• Trước khi nghe: Đọc kỹ câu hỏi và hướng dẫn. Ví dụ: “What is the student’s name?” (Tên của học sinh là gì?)
• Trong khi nghe: Tập trung lắng nghe tên của học sinh và ghi lại thông tin này.
• Sau khi nghe: Kiểm tra lại câu trả lời của mình và so sánh với đáp án.

Bằng cách áp dụng Active Listening một cách có hệ thống và kiên trì, bạn sẽ thấy sự tiến bộ rõ rệt trong kỹ năng nghe hiểu tiếng Anh và tự tin hơn khi bước vào kỳ thi IELTS Listening.

Chiến lược cải thiện IELTS Listening bằng Active Listening

Để cải thiện kỹ năng IELTS Listening bằng Active Listening, bạn có thể xây dựng một kế hoạch ôn luyện bài bản và kết hợp thực hành với phản biện sau mỗi bài nghe. Dưới đây là một số bước cụ thể:

1. Xây dựng kế hoạch ôn luyện dựa trên Active Listening:

• Xác định mục tiêu: Xác định rõ điểm số mục tiêu IELTS Listening và thời gian bạn có để ôn luyện.
• Lựa chọn tài liệu phù hợp: Chọn các tài liệu nghe có độ khó tăng dần, phù hợp với trình độ và mục tiêu của bạn. Bạn có thể sử dụng các sách luyện thi IELTS, các trang web cung cấp bài tập nghe, hoặc các nguồn tài liệu khác như podcast, video…
• Lên lịch học tập: Lập một lịch trình học tập cụ thể, đảm bảo thời gian luyện nghe đều đặn và có hệ thống.
• Tập trung vào các kỹ năng Active Listening: Trong quá trình luyện nghe, hãy tập trung vào các kỹ năng như tập trung, phân tích, đặt câu hỏi và ghi chú.
• Đa dạng hóa các dạng bài nghe: Luyện tập với nhiều dạng bài nghe khác nhau như hội thoại, bài giảng, phỏng vấn… để làm quen với các tình huống và giọng nói khác nhau.

2. Thực hành và phản biện sau mỗi bài nghe:

• Nghe lại bài nghe: Sau khi hoàn thành bài nghe, hãy nghe lại để kiểm tra và củng cố lại thông tin.
• So sánh câu trả lời: So sánh câu trả lời của bạn với đáp án để xác định những lỗi sai và hiểu rõ nguyên nhân.
• Phân tích và rút kinh nghiệm: Phân tích những lỗi sai của mình và tìm cách khắc phục. Ví dụ, nếu bạn gặp khó khăn trong việc nắm bắt ý chính, hãy tập trung hơn vào việc lắng nghe các từ khóa và ý quan trọng.
• Ghi chú và ôn tập: Ghi lại những từ vựng và cấu trúc mới mà bạn đã học được trong bài nghe. Ôn tập lại chúng thường xuyên để ghi nhớ lâu hơn.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nếu gặp khó khăn trong quá trình luyện tập, đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ giáo viên, bạn bè hoặc các chuyên gia IELTS.

Ví dụ minh họa:

Giả sử bạn đang luyện tập với một bài nghe IELTS Listening về chủ đề du lịch. Sau khi nghe xong, bạn có thể thực hiện các bước sau:

1. Nghe lại bài nghe: Lắng nghe lại toàn bộ bài nghe để củng cố thông tin và kiểm tra lại câu trả lời của mình.
2. So sánh câu trả lời: So sánh câu trả lời của bạn với đáp án để xác định những câu trả lời đúng và sai.
3. Phân tích lỗi sai: Nếu có câu trả lời sai, hãy tìm hiểu nguyên nhân. Ví dụ, bạn có thể đã không nghe rõ một từ nào đó hoặc hiểu sai ý của người nói.
4. Ghi chú và ôn tập: Ghi lại những từ vựng mới liên quan đến du lịch mà bạn đã học được trong bài nghe. Ví dụ: “itinerary” (lịch trình), “accommodation” (chỗ ở), “sightseeing” (tham quan)…

Lưu ý:

• Kiên trì và nhẫn nại: Cải thiện kỹ năng nghe đòi hỏi thời gian và sự kiên trì. Đừng nản lòng nếu bạn không thấy kết quả ngay lập tức.
• Tạo môi trường học tập tích cực: Chọn một không gian yên tĩnh và thoải mái để luyện nghe. Tránh những yếu tố gây xao nhãng như tiếng ồn, điện thoại…
• Đặt mục tiêu thực tế: Đừng đặt mục tiêu quá cao ngay từ đầu. Hãy bắt đầu với những bài nghe dễ và tăng dần độ khó.
• Tận dụng công nghệ: Sử dụng các ứng dụng học tiếng Anh, các trang web luyện thi IELTS để hỗ trợ quá trình ôn luyện của bạn.

Bằng cách áp dụng chiến lược này và kiên trì luyện tập, bạn sẽ thấy sự tiến bộ rõ rệt trong kỹ năng IELTS Listening của mình.

Active Listening không chỉ là lắng nghe một cách thụ động, mà là một quá trình tham gia tích cực vào cuộc trò chuyện hoặc bài nghe. Để áp dụng hiệu quả Active Listening, bạn có thể sử dụng các kỹ thuật cụ thể sau:

1. Paraphrasing (Diễn giải lại):

• Sau khi người nói kết thúc một ý, hãy diễn giải lại ý đó bằng lời của bạn để đảm bảo bạn đã hiểu đúng.
• Ví dụ: “Vậy ý anh là…” hoặc “Nếu tôi hiểu đúng thì chị đang nói…”

2. Summarizing (Tóm tắt):

• Tóm tắt lại những điểm chính mà người nói đã đề cập để xác nhận sự hiểu biết của bạn và giúp người nói thấy được bạn đang lắng nghe.
• Ví dụ: “Vậy để tóm lại, những điểm chính là…”

3. Asking open-ended questions (Đặt câu hỏi mở):

• Đặt những câu hỏi mở để khuyến khích người nói chia sẻ thêm thông tin và suy nghĩ của họ.
• Ví dụ: “Anh/chị có thể giải thích rõ hơn về…?” hoặc “Anh/chị nghĩ gì về…?”

4. Reflecting feelings (Phản ánh cảm xúc):

• Thể hiện sự đồng cảm bằng cách phản ánh lại cảm xúc mà bạn cảm nhận được từ người nói.
• Ví dụ: “Có vẻ như anh/chị đang cảm thấy…” hoặc “Tôi hiểu cảm giác của anh/chị…”

5. Clarifying (Làm rõ):

• Nếu bạn không hiểu rõ điều gì đó, hãy yêu cầu người nói giải thích thêm hoặc làm rõ ý của họ.
• Ví dụ: “Tôi không chắc mình hiểu ý anh/chị lắm. Anh/chị có thể nói lại được không?”

6. Using nonverbal cues (Sử dụng tín hiệu phi ngôn ngữ):

• Duy trì giao tiếp bằng mắt, gật đầu, mỉm cười và sử dụng các biểu hiện khác để thể hiện sự quan tâm và tập trung.
• Ví dụ: Gật đầu khi đồng ý, nhíu mày khi không hiểu, hoặc nghiêng đầu để thể hiện sự tò mò.

7. Avoiding distractions (Tránh xao nhãng):

• Tắt điện thoại, máy tính hoặc bất kỳ thiết bị nào có thể gây xao nhãng.
• Chọn một nơi yên tĩnh để trò chuyện hoặc nghe.
• Tập trung vào người nói và nội dung của cuộc trò chuyện.

8. Taking notes (Ghi chú):

• Ghi lại những điểm chính, từ khóa hoặc ý tưởng quan trọng để giúp bạn nhớ lại thông tin sau này.
• Tuy nhiên, đừng để việc ghi chú làm bạn mất tập trung vào cuộc trò chuyện.

9. Being patient (Kiên nhẫn):

• Đừng ngắt lời người nói, hãy để họ nói hết ý của mình.
• Đợi đến lượt bạn nói và thể hiện sự tôn trọng đối với người nói.

10. Being non-judgmental (Không phán xét):

• Lắng nghe với một tâm thế cởi mở và không phán xét.
• Đừng vội vàng đưa ra kết luận hoặc đánh giá ý kiến của người nói.

Bằng cách áp dụng các kỹ thuật trên, bạn có thể cải thiện đáng kể kỹ năng Active Listening của mình và trở thành một người giao tiếp hiệu quả hơn.

Kết luận

Active Listening là một phương pháp nghe chủ động, đòi hỏi người nghe tham gia tích cực vào quá trình tiếp nhận thông tin. Phương pháp này giúp người học IELTS Listening cải thiện khả năng tập trung, nắm bắt thông tin chính xác, ghi nhớ lâu hơn, từ đó nâng cao điểm số.

Để áp dụng Active Listening hiệu quả, người học cần:

• Trước khi nghe: Đọc kỹ câu hỏi, dự đoán nội dung và chuẩn bị tâm lý.
• Trong khi nghe: Tập trung cao độ, lắng nghe ý chính, ghi chú từ khóa, chú ý tín hiệu ngôn ngữ và đặt câu hỏi trong đầu.
• Sau khi nghe: Kiểm tra lại câu trả lời, phân tích lỗi sai và ôn tập từ vựng, cấu trúc.

Khuyến nghị và lời khích lệ cho người học:

• Luyện tập thường xuyên: Active Listening là một kỹ năng cần được rèn luyện thường xuyên và kiên trì. Hãy dành thời gian luyện tập hàng ngày với các nguồn tài liệu đa dạng.
• Tạo môi trường học tập tích cực: Chọn một không gian yên tĩnh, thoải mái và tránh các yếu tố gây xao nhãng.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nếu gặp khó khăn, đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ giáo viên, bạn bè hoặc các chuyên gia IELTS.
• Tin tưởng vào bản thân: Hãy tin tưởng vào khả năng của mình và không ngừng nỗ lực. Với sự kiên trì và đúng phương pháp, bạn chắc chắn sẽ đạt được mục tiêu IELTS Listening của mình.

Active Listening không chỉ là một công cụ hữu ích cho việc học IELTS mà còn là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống. Bằng cách rèn luyện kỹ năng này, bạn sẽ trở thành một người giao tiếp hiệu quả hơn và có thể đạt được nhiều thành công trong học tập và công việc.